Zwanger als zzp’er? Financieel duizenden euro’s slechter af dan werknemers

Zwangere vrouwen in loondienst zijn verzekerd van een royaal pakket aan verlof en bescherming, maar zelfstandigen vallen vaak flink buiten de boot. Uit onderzoek van vergelijkingssite Keuze.nl blijkt dat het verschil tussen een zwangere werknemer en een zwangere zzp’er kan oplopen tot wel € 13.000.

Grote kloof tussen loondienst en zelfstandig ondernemerschap
Werknemers in loondienst hebben recht op 16 weken volledig betaald zwangerschapsverlof, negen weken deels betaald ouderschapsverlof en aanvullende rechten, zoals extra pauzes, vrijstelling van nachtdiensten en dekking bij complicaties.

Voor zelfstandigen geldt enkel de Zelfstandig en Zwanger-regeling (ZEZ): 16 weken minimumloon, mits aan het urencriterium wordt voldaan. Zijn er complicaties tijdens of na de zwangerschap, dan is er geen vangnet.

Voorbeeld uit de praktijk
Het onderzoek vergelijkt de situatie van twee vrouwen:

• Linda, werknemer met een jaarsalaris van € 40.000, ontvangt tijdens haar verlof ruim € 22.000 aan salaris en rechten.
  Bente, zzp’er met een jaarinkomen van € 65.000, moet rondkomen van slechts € 9.000 via de ZEZ.
• Zelfs met een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) blijft er een forse inkomenskloof bestaan, al kan die verzekering het gat gedeeltelijk dichten.

Wachttijd AOV maakt plannen noodzakelijk
Een AOV kan financiële risico’s verminderen, maar in de praktijk geldt vaak een wachttijd van 1 tot 2 jaar voordat zwangerschapsdekking ingaat. Voor zelfstandigen met een kinderwens betekent dit dat plannen essentieel is.

Volgens Monica Arbeider, verzekeringsspecialist bij Keuze.nl, zijn veel zelfstandigen zich hier niet van bewust:

“Deze verschillen zijn zó groot dat je je kunt afvragen of dit de bedoeling is. Het systeem straft ondernemende ouders af, terwijl het aantal vrouwelijke zelfstandigen juist toeneemt.”

Partners, adoptie en pleegzorg: nog minder geregeld
Voor zelfstandige partners van aanstaande moeders bestaat geen recht op betaald verlof. Dat staat in contrast met werknemers, die sinds 2020 uitgebreid partnerverlof kunnen opnemen. Ook bij adoptie en pleegzorg zijn de verschillen groot: werknemers hebben recht op betaald verlof, zelfstandigen meestal niet. Alleen bij adoptie kan een AOV soms dekking bieden, bij pleegzorg nooit.

Risico’s en gevolgen
De huidige kloof kan ertoe leiden dat zelfstandige vrouwen sneller weer aan het werk gaan na hun bevalling, met verhoogd risico op stress, uitval en financiële problemen. Het onderzoek benadrukt dat de wetgeving voor zelfstandigen achterloopt bij de verbeteringen die de afgelopen jaren voor werknemers in loondienst zijn doorgevoerd.