Aantal zzp’ers in de zorg daalt, maar vraag blijft groot in vakantieperiode

Het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) in de zorgsector is de afgelopen driekwart jaar flink afgenomen, meldt NU.nl op basis van cijfers van de Kamer van Koophandel (KVK). Vooral in de thuiszorg, kinderopvang en ziekenhuizen is het aantal zzp’ers sterk gedaald, mede door strengere handhaving op schijnzelfstandigheid.

Sterkste daling in thuiszorg en kinderopvang
Tussen november 2024 en juli 2025 stopten per saldo 2.570 zzp’ers in de thuiszorg, een afname van 7,8 procent. In de kinderopvang nam het aantal zzp’ers met 1.378 af (–10 procent), terwijl in de categorie “overig” – waaronder ziekenhuisverpleegkundigen vallen – 1.606 zzp’ers vertrokken (–2,9 procent).

De KVK koos november als startpunt voor de vergelijking omdat toen een omslag zichtbaar werd. Tot dat moment steeg het aantal zzp’ers nog, daarna zette de daling in.

Naast het hogere aantal stoppers, starten er ook minder nieuwe zzp’ers in deze zorgsegmenten. In de thuiszorg stopten zelfs 94 procent meer zelfstandigen dan een jaar eerder.

Invloed van strengere wetgeving
Volgens arbeidsmarktdeskundige Bart van Krimpen (Randstad Groep Nederland) hangt de afname samen met strengere handhaving op schijnzelfstandigheid. Sinds 1 januari treedt de Belastingdienst actief op tegen situaties waarin zzp’ers hetzelfde werk doen als werknemers in loondienst, wat voor bedrijven kan leiden tot boetes.

Hoewel deze regels al jaren bestaan, werd er tot begin 2025 niet op gehandhaafd. Vooral in de zorg leidde dit tot onrust, omdat veel instellingen sterk afhankelijk zijn van zzp’ers. “Het kan dat werkgevers door risico’s en onduidelijkheid minder zzp’ers inhuren,” zegt Van Krimpen. Toch benadrukt hij dat de meeste zelfstandigen willen blijven werken als zzp’er en dat de daling relatief beperkt is: van de 156.000 zzp’ers in de zorg is slechts een klein deel gestopt.

Personeelstekorten dwingen terugkeer naar zzp’ers
Zorginstellingen hebben hun personeelsbeleid het afgelopen half jaar aangepast. In eerste instantie werd geprobeerd tekorten intern op te lossen, maar dat leidde tot overwerk en hogere werkdruk bij medewerkers in loondienst. “Sommige afdelingen moesten zelfs tijdelijk sluiten omdat er geen personeel was,” zegt Ard Huininga, directeur van zorgbemiddelaar PIDZ.

Nu in de vakantieperiode is de vraag naar flexibiliteit weer sterk toegenomen. “De rek is eruit en flexibiliteit is weer hard nodig,” aldus Huininga. Hierdoor doen zorginstellingen opnieuw massaal een beroep op zzp’ers, ondanks de eerdere terughoudendheid.