Arbeidsmarkt koelt af, maar krapte blijft groot

De spanning op de arbeidsmarkt daalde in het eerste kwartaal van 2023 voor het 3e kwartaal op rij licht. De arbeidsmarkt koelde daarmee af, maar bleef bijzonder krap. In de meeste regio’s en beroepen was nog steeds sprake van grote personeelstekorten. Dat blijkt uit de UWV-spanningsindicator. Krapte is er ook in de detailhandel. De tekorten aan personeel zijn daar inmiddels breed verspreid over verschillende soorten winkels, omzetten komen in gevaar en winkels passen hun openingstijden aan om personeelstekorten te ondervangen. Maar ook hier lijkt de ergste krapte inmiddels achter de rug.

Frank Verduijn, arbeidsmarktadviseur van UWV: “Vanaf begin 2021 nam de spanning op de arbeidsmarkt 6 kwartalen op rij toe, tot een voorlopig hoogtepunt in het 2e kwartaal van 2022. De daling die daar in de laatste 2 kwartalen van 2022 op volgde, zette zich in het 1e kwartaal van 2023 door. De oververhitte arbeidsmarkt koelde zo iets af. Deze bleef echter bijzonder krap, met een historisch gezien ongekende verhouding tussen vacatures en werkzoekenden.”

Detailhandel mooi voorbeeld van ontwikkeling arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt voor de detailhandel laat hetzelfde beeld zien als dat van de arbeidsmarkt in totaal. Na de coronajaren is de krapte in korte tijd flink toegenomen. Bedrijven gingen massaal op zoek naar personeel. De detailhandel bleek moeilijk te kunnen concurreren op salaris met andere sectoren. De krapte is inmiddels breed ‘uitgewaaierd’ over de sector. In vrijwel alle segmenten binnen de detailhandel zoals bouwmarkten, kledingwinkels en supermarkten zijn op dit moment tekorten. Dit leidt er in sommige gevallen toe dat winkels besluiten hun openingstijden te versmallen of om filialen te sluiten om het personeel beter te verdelen over de vestigingen.

Het vacatureaantal daalt wel sinds het tweede kwartaal van 2022. In het eerste kwartaal van 2023 telde de sector circa 48.000 openstaande vacatures. Dit is 53% hoger dan in het eerste kwartaal van 2019: vóór de coronacrisis. Freek Kalkhoven, arbeidsmarktadviseur van UWV: ‘De recente daling van de vraag kan erop duiden dat het iets gemakkelijker wordt om vacatures te vervullen. De vacaturedruk blijft echter groot. Dit is een zeer vergelijkbaar beeld met de situatie op de totale arbeidsmarkt.’

Werkgevers detailhandel kijken breder naar kandidaten

Door de grote tekorten kijken werkgevers in de detailhandel steeds vaker naar andere doelgroepen om hun vacatures te vervullen. In beroepen waar voorheen vooral scholieren werden ingezet, wordt nu ook gekeken naar 55-plussers, mensen met een arbeidsbeperking of anderstaligen (buitenlandse studenten, Oekraïners). ‘Vooral het aannemen van “andere” kandidaten werkt voor de detailhandel’, aldus Kalkhoven. ‘Er zijn tal van bedrijven die mensen met een arbeidsbeperking inzetten. Denk aan mensen met een Wajong of WIA-uitkering. Vaak kunnen zij met (kleine) werkaanpassingen gewoon aan de slag.’