Wie profiteren meer, de aandeelhouders of de werknemers?

Aandeelhouders en bestuurders van 49 ondernemingen, waaronder Ahold Delhaize, Randstad, ING, KPN en Unilever hebben buitenproportioneel veel geprofiteerd van de gemaakte winst, terwijl de salarissen van het personeel achterbleven. Dat concludeert FNV in het vandaag gepresenteerde onderzoek Stijgende prijzen & hoge winsten.

De FNV deed onderzoek naar de jaarcijfers van 2019 en 2022 van 49 bedrijven, genoteerd aan de Amsterdamse beurzen AEX en AMX. “De winst van deze bedrijven kwam niet terecht bij het personeel, terwijl die wel geraakt worden door de hoge inflatie. Dat is onacceptabel”, zegt Petra Bolster, lid van het dagelijks bestuur van FNV.

Het seizoen van de aandeelhoudersvergaderingen is begonnen en met name de uitkeringen aan die aandeelhouders steeg explosief en lag in 2022 maar liefst 59% hoger dan in 2019. De personeelskosten bleven hier ruim bij achter met een toename van 12%. De beloning van het bestuur steeg een stuk harder met 21%. Bolster: “Het is tijd om dit te veranderen. De lonen kunnen omhoog en de belastingen voor deze bedrijven ook. Door wél geld uit te keren aan aandeelhouders en dit geld niet te investeren in hun bedrijf, brengen deze ondernemers de toekomst van het bedrijf in gevaar en dus de banen van hun werknemers.”

Winst stijgt harder dan de omzet

Uit het onderzoek van FNV, op basis van de openbare jaarverslagen van de bedrijven, blijkt dat tussen 2019 en 2022 de omzet van de 49 ondernemingen fors is gestegen met gemiddeld 21% . De bedrijven bleken daarnaast niet alleen in staat hun winst op peil te houden: de winst groeide zelfs harder dan de omzet, namelijk gemiddeld met 36%. Bolster: “Deze cijfers laten zien dat in tijden van hoge inflatie de winstmarges van deze bedrijven juist gegroeid zijn. Van elke euro die binnenkomt, blijft er immers meer over als winst. Bedrijven weten hun marges bóvenop de stijgende kosten te verhogen. Dit lijkt steeds meer op ‘graaiflatie’: ondernemingen die de inflatie gebruiken om meer winst te maken. Het extra geld dat binnenstroomde, kwam bovendien niet terecht bij het hardwerkende personeel van deze bedrijven.”

Giga winsten per euro omzet

Ook de winstmarges zijn flink gestegen. Van 7,5 cent per euro omzet in 2019 naar 8,5 cent per euro omzet in 2022. In totaal werd er in 2022 12,5 miljard euro meer winst gemaakt dan in 2019. Hiervan is 5,2 miljard toe te schrijven aan hogere marges. De uitkering aan aandeelhouder per euro omzet steeg nog harder. In totaal werd er in 2022 16,8 miljard euro meer uitgekeerd dan in 2019. Bolster: “Uit dit onderzoek blijkt wederom dat er genoeg geld in huis is voor zowel investeringen als loonsverhogingen. Het is absurd als deze bedrijven hun hand gaan ophouden bij de overheid om bijvoorbeeld te kunnen voldoen aan innovatie- en klimaatbeleid.”

Dure boodschappen

Opvallend is dat alle voedselgerelateerde bedrijven in het onderzoek het goed lijken te doen. Van de zeven onderzochte ondernemingen, van kunstmestproducent OCI tot Ahold Delhaize, stegen de winstmarges in meer of mindere mate. Terwijl de boodschappen voor gezinnen duurder worden, lijken deze bedrijven daarvan te profiteren aldus de FNV. 

Het volledige rapport staat hier.